Λίγα λόγια για το έργο
Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά τοπόσημα της Λαμίας επανασχεδιάζεται και επανασυστήνεται στους ανθρώπους της πόλης και στους επισκέπτες της.
Η Δημοτική Αγορά επί σχεδόν έναν αιώνα έδινε καθημερινά με τη ζωντάνια της τον παλμό στο κέντρο της Λαμίας. Δεν ήταν απλά μια αγορά ή ένα σημείο συναλλαγών, αλλά ένας τόπος συνάντησης και διάδρασης για το μωσαϊκό ανθρώπων, γεύσεων και πολιτισμών που χαρακτήριζε την πόλη.
Σήμερα, η Δημοτική Αγορά επανέρχεται για να ενώσει παρελθόν, παρόν και μέλλον. Εφευρίσκοντας τον νέο ιστορικό και αρχιτεκτονικό της χαρακτήρα, αναγεννάται ως μία σύγχρονη, αγορά τροφίμων που «μιλάει» στον καταναλωτή τού σήμερα, φιλοξενώντας το αύριο της γαστρονομίας κάτω από τη στέγη της.
Η Νέα Δημοτική Αγορά της Λαμίας που πρόκειται να ανεγερθεί στη θέση της Παλαιάς κατεδαφισθείσας στο κέντρο της Πόλης αντιπροσωπεύει την αναγέννηση της έννοιας της Δημοτικής Αγοράς όπως αναπτύχθηκε στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα σε πολλές πόλεις της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά και σε πολλές Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και άλλες πόλεις.
Στοιχεία χωροθέτησης
Ο χώρος της Δημοτικής Αγοράς βρίσκεται στην συμβολή των οδών Όθωνος και Αγίου Νικολάου στο κέντρο της Λαμίας, και σε κοντινή απόσταση από το σύμπλεγμα των τεσσάρων Πλατειών της πόλης και τους βασικούς πεζοδρόμους της καθώς και από την Ακρολαμία και το Κάστρο της πόλης.
Επίσης, σε απόσταση ενός χιλιομέτρου βρίσκονται μία σειρά από σημαντικούς χώρους του Δήμου όπως:
- Η Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας
- Οι εγκαταστάσεις του Χαλκιοπούλειου Γυμναστηρίου και το υπό κατασκευή νέο Κλειστό Κολυμβητήριο
- Ο χώρος στην περιοχή του πρώην Στρατοπέδου Τσαλτάκη όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το νέο Διοικητήριο της Περιφέρειας
Τέλος, ο χώρος της Δημοτικής Αγοράς αποτελεί ουσιαστικά τον πρώτο χώρο στάθμευσης στο κέντρο της Λαμίας για όσους εισέρχονται στην πόλη μέσω της οδού Όθωνος, στην οποία καταλήγουν τα οχήματα από τις δύο βασικές εισόδους από ανατολικά, και όσους έρχονται μέσω της ΕΟ ΠΑΘΕ.
Οι βασικές αρχές του σχεδιασμού
Η Νέα Δημοτική Αγορά της Λαμίας ενσωματώνει τα παρακάτω κριτήρια και δεδομένα που διαμόρφωσαν την αρχιτεκτονική πρόταση:
- Βρίσκεται σε ένα σημαντικό κομβικό σημείο στο κέντρο της πόλης με μεγάλη κυκλοφορία πεζών από την πόλη και προς την πόλη. Ενεργεί σαν ένας πυκνωτής κινήσεων και ενθαρρύνει τη διαμπερή κίνηση από τους γύρω δρόμους (Όθωνος, Αγίου Νικολάου, πεζόδρομος Αιόλου).
- Εντάσσεται απόλυτα στην παλιά και νέα κλίμακα της πόλης έχοντας το κατάλληλο ύψος και ογκοπλαστική διαμόρφωση. Δεν υπερβαίνει σε κανένα σημείο τα ύψη των παλαιών γειτονικών κτηρίων.
- Επαναφέρει τη μνήμη της προηγούμενης Δημοτικής Αγοράς, που κατεδαφίστηκε σε σχέση με την τοποθέτηση και τη διαμόρφωση του προσώπου της προς την οδό Όθωνος (Κεντρική Πύλη-είσοδος)
- Διατηρεί τις διαμπερότητες και τις οπτικές φυγές από και προς την πόλη και τις ενισχύει μάλιστα, δημιουργώντας πορείες με ενδιαφέρουσα κατάληξη, χωρίς αδιέξοδα για τους περιπατητές επισκέπτες.
- Διαθέτει επτά και πλέον σημεία εισόδου (εισχωρήσεις), ικανές να απορροφήσουν την απρόσκοπτη κίνηση από και προς την πόλη.
- Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία πολλών και ποικίλων καταστημάτων με διάφορα μεγέθη, χρήσεις και θέσεις με πρόσωπα προς την διαμπερή κυκλοφορία. Για το σκοπό αυτό δημιουργούνται εσωτερικές οδοί που ενισχύουν τα πρόσωπα και την εμπορικότητα των καταστημάτων.
- Σχηματοποιεί τις απαραίτητες υποδομές ώστε να επιτευχθεί η «ατμόσφαιρα της Αγοράς» που είναι ανάλογη των παραδοσιακών παραδειγμάτων, αλλά μεταφρασμένη σε ένα σύγχρονο λεξιλόγιο στοιχείων που αναφέρονται απευθείας σε αυτά (οργανωμένη διαχείριση του χώρου, στεγασμένα περάσματα-δρόμοι, φυσικό φως, σκιά, ανθρώπινη κλίμακα, κλπ.)
- Διατηρεί τη μνήμη των υλικών της πόλης της Λαμίας και των Δημοτικών Αγορών στα δάπεδα και τις τοιχοποιίες που προτείνει (π.χ. πέτρα, γρανιτοκυβόλιθοι), εισάγοντας παράλληλα τα υλικά και την τεχνολογία της σημερινής εποχής (μεταλλικές κατασκευές, ξύλο, γυαλί).
- Ενσωματώνει τη χρήση των παλαιών καταστημάτων του γειτονικού κτηρίου που ανήκαν στην παλαιά Δημοτική Αγορά επί του πεζοδρόμου Αιόλου επεκτείνοντας έτσι τα λειτουργικά και οικονομικά όριά της. Η συνολική χωρητικότητά της έτσι, θα αγγίζει τα 41+ καταστήματα.
- Χρησιμοποιεί όλη τη διαθέσιμη γνώση του σχεδιασμού με σκοπό τη σωστή βιοκλιματική συμπεριφορά του κτηρίου και τη δημιουργία μικροκλίματος. (σκίαση, αερισμός, προστασία, οικονομία, παραγωγή ενέργειας, κλπ.)
- Το φωτοβολταϊκό στέγαστρο (solar pergola) που έχει σχεδιαστεί, θα μπορεί να παράγει το μεγαλύτερο μέρος της απαιτούμενης ενέργειας για τη λειτουργία της Αγοράς.
- Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την καθιέρωση ενός τοπόσημου για την πόλη της Λαμίας τουλάχιστον ανάλογου με την προηγούμενη αγορά. Διατηρεί τη σωστή κλίμακα της πόλης στο σημείο αυτό προσφέροντας μια δημόσια και χρήσιμη λειτουργία.
- Η αρχιτεκτονική του κτηρίου θα το συμπεριλάβει στο ευρύτερο δίκτυο σημαντικών δημόσιων κτηρίων ή/και τοποθεσιών της Λαμίας με σκοπό να το καταστήσει και υπερτοπικό προορισμό.
- Τα στοιχεία που συνθέτουν την Αγορά (πέτρινοι τοίχοι, μεταλλικές κατασκευές, ξύλινα δοκάρια) παραπέμπουν στη βιομηχανική αισθητική κτηρίων της ευρύτερης περιοχής.
- Ικανοποιεί τις σύγχρονες λειτουργικές απαιτήσεις στάθμευσης μέσω των τριών υπόγειων επιπέδων που μπορούν να απορροφήσουν ένα σημαντικό μέρος της τοπικής όχλησης, καθώς μπορούν να παρέχουν περίπου 140 θέσεις στάθμευσης.
Η κεντρική ιδέα
Η Κεντρική ιδέα έχει στόχο να συνθέσει τα παραπάνω κριτήρια σε μια ενότητα που θα αποτελεί την κατάλληλη απόκριση σε αυτά.
Έτσι, διαμορφώθηκε ένα ανοικτό υπαίθριο σύστημα εσωτερικών δρόμων πάνω στους οποίους έχουν πρόσωπο τα καταστήματα.
Η πρώτη αυτή συνθετική κίνηση ξεδίπλωσε τις δυνατότητες της ενσωμάτωσης των κριτηρίων και του κτηρίου μέσα στον αστικό ιστό. Οι βασικές στάθμες των καταστημάτων είναι δυο ισόγειες, μια ισόπεδη με την Αγ. Νικολάου και μια ισόπεδη με την οδό Όθωνος.
Σε ένα επόμενο επίπεδο επεξεργασίας, τα καταστήματα που υπάρχουν στο γειτονικό κτήριο με όψη προς τον πεζόδρομο Αιόλου, λόγω της πρότασης, μπορούν να συμμετέχουν στη συνολική σύνθεση αυξάνοντας τα προς διάθεση καταστήματα εφόσον ανακαινισθούν κατάλληλα.
Με αυτό τον τρόπο η Νέα δημοτική Αγορά δημιουργεί τις προϋποθέσεις περαιτέρω ενσωμάτωσης των γειτονικών στοιχείων και ενισχύει την αρμονική συνύπαρξη, μιας και γίνεται ένα πολύ δεκτικό στοιχείο του αστικού ιστού, συνδιαλέγεται με αυτόν και τη γειτονιά, προσφέρει ζωή και συμμετοχή, σε αντίθεση με το σημερινό απλό επίπεδο υπαίθριου parking.